ОҚИБАТ

Дугонамнинг  соғлиги ёмонлашиб қолганини эшитиб ҳабар олгани  бордим. Унинг оддийгина оиладан эканлигини билсам-да уйига бормагандим. Ўйлаганимдан кўра ачинарли ҳолда яшашар экан. Мафтуна кутилмаган ташрифимдан шошилиб қолганини сездириб қўйди: дугонажон, келишингни айтиб қўймабсан,- хижолатомуз ерга тикилди у. Унинг гапларига парво қилмагандек тутдим ўзимни, лекин ичимда шу шароитда  аъло баҳоларга ўқиб юрганга тан бердим. Мафтунанинг дадаси ташлаб кетганини ҳам эшитганмизу, аммо у бирор марта бу ҳақида гап очмаганди. Негадир ҳозир гаплашиб ўтириб дадаси ҳақида сўз очиб қолди.

-      Рўзғорнинг ташвиши, уч боланинг оғирлиги  ҳаммаси ойимнинг зиммасида, шунгами роса эзилиб кетдилар. Дадам бизни уч йил бурун ташлаб кетганлар. Ҳали бирор мартаям ҳабар олгани йўқ. Айтишларича, чиройли, ёш қизга уйланиб олган эмиш. Янги уй ҳам олишибди. Биз эса мана ижарада юрибмиз... Аввал бувимникида турардик ҳовлида. У кишидан дунё ўтгач амаким хотини билан бизни чиқиштирмай қўйди. Уларнинг биттагина қизи бор. Дадам ташлаб кетмаганида балки ҳовлида биз яшармидик. Ойим иложсизликдан ижарага уй топиб чиққанлар. Ростдан бошқача йўли йўқ эди-да. Дадамсиз  ким эдик у мерос ҳовли жойда?

-      Маҳалла, қариндошлар амакингга насиҳат қилишмаганми? Ўзи даданг ташлаб кетган бўлса устига устак уйсиз уч бола қаерда яшаши мумкин? Роса амакинг ҳам инсофсиз одам экан,- ачиниб кетдим  унга.

-      Ўзи улар шунақа бир-бирига оқибатсиз,- кўзлари намланди дугонамнинг. - Биттагина аммам бор эди, у ҳам вафот этган. Шундан қолган  жиянларини бирор марта йўқлашмайдиям. Тезроқ мактабни тугатсам, ишга кирардим, ойимга ёрдамлашмасам  ўзинг тушунасан, роса қийналиб кетдик.

Мен тортинчоқ ва билимдон, ниҳоятда камтарона кийиниб юрадиган Мафтунани яқиндан билмаганлигимга ачиндим. Бечорани баъзан каттагина тадбирларимизга қўшмасдик. Чунки бой оиланинг қизлари айрим синфдошларимиз, кийими дуруст қуруқ эмас, у доимо хамелеонга ўҳшаб бир хилда юради, дейишарди. Мен ҳам уларнинг фикрига қўшилиб бечорага жабр қилганимга тушуниб ичимдан эзилиб кетдим.

-      Мафтуна, мени, умуман биз синфдошларингни кечир, - дедим овозим титраб. - Биз сени оилавий шароитингни билмаганмиз.

-      Нега кечирим сўрайсан, - деди у беғуборлик билан. - Дадамиз ташлаб кетса сенлар айбдорми? Насиб этса бизгаям ёруғ кунлар келиб қолар, ишлаймиз, ойимга тиргак бўламиз. Кейин албатта орзу қилганимдек олийгоҳда ўқийман, биласан,инглиз тилига роса қизиқаман. Таржимон бўлиш фикримдан қайтганимча йўқ...

  Мафтунанинг эртанги кунга умидидан кўнглим ёришди. Унинг ақлига ва теран фикрлашларига қойил қолдим. Эртага албатта дугоналаримга у ҳақида янгича маълумот бераман. Биз шундай истеъдодли дугонамизни билиб-билмай хафа  қилиб юрганимизни тушунтириб амалий кўмаклашишга чақираман. Дугонамни маҳкам бағримга босиб хайрлашарканман, уни тезда соғайиб бағримизга қайтишини чин дилдан тиладим. Кейин эса, кейин  бутунлай бошқача синфдошлик ҳаётини бошлаймиз. Мафтуна қандай оқибатли дугоналари, дўстлари борлигини билиб олсин...

Шаҳло АБДУСАИДОВА